Birincil enerji kaynaklarının hızla tükenmesiyle birlikte, tüm dünya ülkelerinde enerji kaynaklarını kontrol altına alma ve enerjiyi etkin kullanma yöntemleri üzerine çalışmalar ivme kazanmıştır.

• 2012 yılında yapılan, Eurostat araştırma sonuçlarına göre, 28 Avrupa Birliği ülkesi tarafından kullanılan enerjinin yaklaşık % 26’sı endüstride, % 40’ı binalarda, % 32’si ulaşımda ve % 3’ü tarım ve diğer uygulamalarda kullanılmaktadır (Figur 1). Yapılan düzenlemeler ile bu oranlarda ciddi değişiklikler saptanmış ve 2016 yılı sonuçlarına göre binalarda enerji kullanım oranlarını %26’ya düşürdüler. Tablo 1’deki analiz dikkatlice incelendiğinde, 1970 yılı ile 2010 yılları arasında toplam enerji kullanımının yaklaşık 2,5 kat arttığını, endüstriyel alandaki enerji ihtiyacı 2,2 kat artarken binalardaki artışın 2,6 kat olduğu görülmektedir. 2040 yılına kadar yapılan bir projeksiyon çalışmasına göre ise 2040 yılında 1970 yılına göre 3,7 kat fazla enerji kullanılacağı tahmin edilmektedir. Bu çalışma binalardaki kullanımın 4,1 kat artacağını, endüstriyel alandaki artışın ise 3,1 kat seviyelerinde olacağını detaylarında barındırıyor.       

• Binalarda kullanılan enerjinin büyük bir kısmı ısıtma ve soğutma amaçlı tüketilmektedir. Isı yalıtımı, tüketilen enerji miktarının azaltılmasında ve buna paralel olarak daha düşük kapasiteli ısıtma ve soğutma sistemlerine ihtiyaç duyulmasında, iklim değişikliğine neden olan CO₂ salınımında ve yakıt tüketiminden kaynaklanan hava kirliliği oranında azalma sağlanmasında, ithal edilen enerji miktarının azaltılması ve bu yolla ülke ekonomisine katkı sağlanmasında büyük rol oynuyor.

• Dış cephe ısı yalıtım sistemleri (ETICS) yapıştırıcı, ısı yalıtım levhası, mekanik sabitleme elemanları, sıva, donatı filesi ve mineral kaplama gibi birçok bileşenden oluşan, estetik görüntü ve genel koruyuculuğu artırmak amacıyla boya ile tamamlanan, öncelikli hedefi olan ısı yalıtımına ek olarak bina, insan ve çevreye birçok katkısı olan dış cephe kaplama uygulanmalı. ETICS sistemleri, birçok ürün/üretim ve test standardını bir araya getirir ve uygulama metodolojisi ve yöntemleriyle birleştirir.

• Mevcut durumda ülkemizde binalarda ısı yalıtım malzemesi olarak genellikle EPS ve taş yünü kullanılmaktadır. Bir malzemenin ısı yalıtım malzemesi olarak kabul edilmesi için ısıl iletkenlik katsayısının (λ) 0,065 W/m.K’den küçük olması gerekiyor. Bu değerden büyük ürünler “yapı malzemesi” olarak adlandırılıyor. 0,040 – 0,031 W/m.K arasında değişen ısı iletkenlik katsayısıyla EPS ve 0,040 – 0,036 W/m.K arasında değişen ısı iletkenlik katsayısıyla taş yünü levhalar, sırasıyla, harmonize standartlar olan TS EN 13163 ve TS EN 13162 üretim standartlarına uygun olarak üretiliyor. EPS ve taş yünü ETICS sistemlerinin, sistem olarak test ve beyanları TS EN 13499 (EPS içeren ETICS) ve TS EN 13500 (taş yünü içeren ETICS) standartlarına göre yapılıyor. Ancak birçok ülkede kullanılan bu sistem standartları harmonize standartlar olmadıkları için ulusal bazda geçerli olarak kalmakta, uluslararası pazarda ek onay ve belgelendirmelere ihtiyaç duyuluyor. Bu anlamda Avrupa Teknik Onay Kuruluşu EOTA tarafından ilk olarak 2001 yılında yayımlanan ETAG 004 (European Technical Approval Guideline) kılavuzu ETICS sistemleri adına harmonize standartlaşma çalışmaları kapsamında bir ilk adım olmuştur. Mevcut durumda 2013 revizyonu kullanılmakta olup EAD dönüşüm çalışmaları tamamlanmak üzere.

• TS EN 13499 ve TS EN 13500 sistem standartları ETICS sistemine ilişkin tüm tanımlamaları yapar ve ilgili üretim standardına uygun olarak üretilen yalıtım malzemesinin, ETICS kapsamında kullanılabilmesi için sahip olması gereken özellikleri ve limit değerleri düzenliyor . Ek olarak tüm sisteme ilişkin testleri de açıklar ve ilgili limitleri zorunlu kılıyor. ETAG 004 kılavuzu ise EN 13499 ve EN 13500 sistem standartlarına göre daha detaylı bir test serisini kapsıyor. ETICS sistemlerinin performansını bir bütün olarak ve detaylı bir şekilde incelenmesini öngören ETAG 004’e göre, her bileşen de ayrı ayrı ilgili standartlara ve test yöntemlerine göre test edilmelidir. Ek olarak ETAG 004, sistemin uzun dönem performansını simule eden higrotermal davranış (iklimlendirme/yaşlandırma testi) testini ve bu testin akabinde yapılan diğer testleri de zorunlu kılar. Sistem ve bileşenlerine yapılan testlere ek olarak sertifikasyon anlamında da ETAG 004, CE beyanına esas teşkil edilmektedir. ETA belgesi olan sistemler hem çok prestijli teknik bir onay belgesine hem de Avrupa piyasasında serbest dolaşım imkanına sahip oluyor.

• TS EN 13499 ve TS EN 13500 standartlarının harmonize olmaması nedeniyle hem ETICS genel teknik kriterlerinin birçok ülke tarafından benimsenmesi, hem uluslararası pazarda ortaya çıkan karışıklıkları gidermek hem de dış cephe ısı yalıtımı konusunda teknik bir ana kaynak oluşturmak amacıyla yeni bir sistem standardı üzerinde çalışıyor. Avrupa Standardizasyon Komitesi tarafından hazırlanmakta olan prEN 17237 standardı görünüşte EN 13499 (EPS içeren ETICS) ve EN 13500 (taş yünü içeren ETICS) sistem standartlarının yerine geçmek üzere düzenleniyor. Ancak içeriği ve kapsamı ile tam bir dış cephe ısı yalıtım sistemi standardıdır. Günümüzde, ısı yalıtım özelliği olan ve binalarda kullanılan tüm malzemelerin (taş yünü (EN 13162), EPS (EN 13163), XPS (EN 13164), poliüretan köpük (EN 13165), fenolik köpük (EN 13166), cam yünü (EN 13167), genleştirilmiş meşe mantarı (EN 13170) ve odun lifli (EN 13171)), ETICS kapsamında yalıtım malzemesi olarak kullanılabilmesi için, ilgili standartları ve karakteristik özellikleriyle beraber, kontrol edilmesi gereken parametreleri listelemekte ve performansına göre minimum sınıf/seviyelerini de belirliyor.  ETICS sistemlerinde, sistemin yangın testleri EN 16724 standardına göre yapılmakta ve EN 13501-1’e göre sıfınlandırılıyor. Ancak büyük ölçekli yangın testleri için yayınlanmış harmonize bir standart bulunmuyor. prEN 17237’nin ilk defa büyük ölçekli yangın testlerini kapsayan bir standart olmasıyla da ön plana çıkması bekleniyor. Ek olarak, ETICS sistemlerinde rüzgar yükünün etkilerinin hesaplanabilmesi için bir yöntem de bu standart bünyesinde yer alıyor. Harmonize bir standart olarak hazırlanmakta olan prEN 17237, CE beyanına da esas teşkil edecek.

• prEN 17237 standardı, bütüncül bir bakış açısına sahip olup, ısı yalıtımı konusunu malzeme özelinden çıkarıp bir sistem olarak ele alınmasını sağlayacak tam bir ETICS standardı olarak tasarlanmıştır. Bu durum da ısı yalıtım uygulamasında “sistem”in önemini arttıracak ve hatta zorunlu kılacaktır.
• prEN 17237 standardının bütüncül bakış açısı her sistem uygulamasını (sadece yapıştırıcı, yapıştırıcı ve dübel, sadece mekanik uygulama vs.) tanımladığı gibi, dış cephede yalıtım malzemesi olarak kullanılacak her malzemeye ilişkin de yapılması gereken testleri ve limit değerleri belirliyor.  Buna göre ETICS kapsamında kullanılabilecek yalıtım malzemeleri, taş yünü (EN 13162), EPS (EN 13163), XPS (EN 13164), poliüretan köpük (EN 13165), fenolik köpük (EN 13166), cam yünü (EN 13167), genleştirilmiş meşe mantarı (EN 13170) ve odun lifidir (EN 13171). Isı yalıtımına ilişkin tüm standartların ve yönetmeliklerin, ısı iletkenlik katsayısı (λ) 0,065 W/mK’den büyük tüm ürünleri yapı malzemesi, 0,065 W/mK’den küçük ürünleri yalıtım malzemesi olarak kabul etmesi gerçeğine rağmen, ısı yalıtımı yaptığını iddia eden sıva ve boya gibi uygulamalara çok sık rastlanıyor. Kapsamı ve getirdikleri itibariyle tam bir ETICS standardı olarak hazırlanan prEN 17237 standardı, ürün kapsamında böyle ürünleri içermiyor. Buna göre böyle ürünlerin “sıva” ve/veya “toz karışım” kapsamında test edilmesine devam edilerek, λ değeri 0,065 W/m.K’den düşük olsa dahi ETICS kapsamına alınmadığı görülüyor.
• prEN 17237 standardı ısı yalıtım sisteminin bilimsel önemini de vurgulayacak “design ETICS” kavramını getiriyor. Standart, ETICS sisteminin uygulama detaylarının üreticinin tüm teknik belgeleriyle birlikte planlanması, binanın sahip olacağı ısıl direncin bu planlama sırasında detaylı bir şekilde hesaplanması ve planlamanın bu hesaplamaya uygun yapılması ve uygulamaya yönelik detaylar gibi konuları da kapsıyor. ETICS uygulamasının sertifikalı ustalar tarafından yapılması gerektiğini belirterek, uygulama detaylarını dahi içeriyor. Bu durum usta eğitimi, ustaların sertifikalandırılması ve uygulama eğitimlerinin önemini standart bazında ortaya çıkarıyor.